- EYÜP / İSTANBUL - TR
- Çalışma Saatleri : 08:30 - 18:00
ISO 17100 Nedir?
ISO 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi, çeviri / tercüme çalışmalarının kaliteli ve güvenilir bir şekilde yapılması gerekli şartları belirtmektedir. ISO 17100, yapılan çevirilerin kaliteli olmasının yanı sıra doğru, net ve anlaşılır bir şekilde sunulmasını da sağlamaktadır. Bu bağlamda, çeviri süreçlerinin temel yönetimi, minimum gereklilikleri, kaynak kullanımı ve çeviri kalitesini etkileyecek diğer unsurlar ve eylemler ISO 17100 kapsamındadır. ISO 17100, tüm çeviri hizmet sağlayıcıları için geçerli olup bu kişi ve kurumlar için en temel kalite ve yönetim standartlarından biridir.
Çeviri hizmetlerinde ISO 17100 ile uyumlu çalışmak isteyen kurumlar, standardın tüm gerekliliklerine uymak zorundadır. Fakat çeviri çalışmasının türüne, içeriğine, büyüklüğüne ve karmaşıklık düzeyine bağlı olarak birtakım farklılıklar söz konusu olabilmektedir.
Çeviri (tercüme) hizmeti veren kuruluşların müşteri memnuniyeti sağlamasının, hizmet sektöründe faaliyet gösteren diğer kuruluşlara göre daha zor olduğu söylenebilir. Söz konusu olan yabancı bir dil olduğundan, bu konuda müşteri memnuniyeti güven unsuru ile birlikte daha fazla öne çıkmaktadır. Bununla birlikte işin sürekliliği de önemlidir. Güven unsuru oluşturulduktan sonra müşterilerle sürekliliği sağlanan bir ilişki kurulabilir. Bu nedenlerden dolayı çeviri çalışmasının söz verilen süre içinde bitirilmesi, yapılan çevirinin müşterilerin beklentilerine cevap verecek nitelikte ve kalitede olması gerekmektedir. Uluslararası ve ulusal standartların tümü, firmaların belirli bir kalite yakalamasında, bu kaliteyi iyileştirmesinde ve müşterilerine sahip olduğu kalite standartları hakkında bilgi verebilmesinde önemli rol oynar. Hem firmaların hem de müşterilerin ihtiyaçlarını gidermek ve çeviri sektöründe uluslararası bir kalite standardı hazırlamak için Avrupa’da birçok girişim olmuştur. Örneğin; İtalya’da UNI 10574 standardı, Avusturya’da ÖNORM D 1200 standardı ve Hollanda’da Taalmerk Standart gibi.
Avrupa Birliği Çeviri İşletmeleri Derneği (EUTAC) 1999 yılında özel kalite standardı geliştirmek için çalışmalara başlamıştır. Bu çalışmalar sonucunda 2003 yılında yeni bir standart belirlenmiştir. Daha sonra, Avrupa Standardizasyon Komitesi (Europen Comittee for Standardization, CEN) 2006 yılında EN 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi standartlarını yayımlamıştır. ISO 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi ifadesinden kast edilen EN 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi‘dir. Çünkü ISO’nun 17100 numarasıyla yayınladığı standartlar plastikler ve buna benzer maddeler ile alakalıdır. ISO 17100 hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
EN 17100 Standardı, tercüme işleri yapan kuruluşlar için geliştirilmiş bir kalite standardıdır. Çok sayıda tercüme şirketi, müşterilerine daha kaliteli ve güvenilir hizmet vermek için bünyelerinde EN 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi’ni kurmakta ve bu standardın gerekliliklerini yerine getirdiğini kanıtlamak üzere EN 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi Belgesi almaktadır.
EN 17100 Standardı’nın belgesi (veya sertifikası), bu belgeyi vermekle yetkili ve denkliği olan (akredite) bir kuruluş tarafından geçerlilik süresi ve yayın tarihi belirtilerek verilir. Bu belge sayesinde tercüme firmaları; Avrupa Birliği ihale şartnamelerinde bir kriter olarak aranan bu gerekliliği yerine getirmiş olurlar. Bu standardın belgesini almak isteyen firma;
• Bu standarda yönelik dokümanı almalı ve incelemeli,
• Bu standardı uygulayacağı kapsamı belirlemeli,
• EN 17100 Standardı’nı vermekle yetkili ve akredite bir kuruluşa başvurmalı ve dokümanlarını sunmalı,
• Daha sonra bu kuruluş tarafından yapılacak olan denetimlere girmeli, varsa uygunsuzluklarını gidermeli ve bu denetimleri tamamlamalı,
• Aldığı belgenin geçerliliğini sürdürmek için gerekiyorsa periyodik denetimlere katılmalı, varsa uygunsuzluklarını kapatmalı ve bu denetimlerden başarıyla ayrılmalıdır.
Bu standardın amacı, tercüme hizmeti veren firmaların uyacakları hizmet kalitesi şartlarını belirlemektir. Sözlü çeviri hizmetleri bu standardın kapsamına şu an itibariyle girmemektedir.
ISO 17100 Standart Maddeleri
ISO 17100, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından da kabul edilmiş ve “TS EN ISO 17100: Çeviri hizmetleri – Çeviri hizmetleri için gereklilikler” adı ile 2015 yılında tercüme edilerek Türkçe olarak yayınlanmıştır. Bu standardın kabul edilmesi ile beraber daha evvel yürürlükte olan TS EN 15038: 2009 standardı yürürlükten kaldırılmıştır. ISO 17100 özetle kalite bir tercüme hizmetinin verilebilmesi için süreç, kaynak ve diğer hususlarla ilgili minimum gereklilikleri açıklamaktadır.
ISO 17100, bir çeviri hizmeti sağlayıcısının bu standarda uyumluluğunu nasıl göstereceği ile ilgili gereklilikleri de sunmaktadır. Ayrıca, çeviri hizmeti alan müşterilerin isteklerinin yerine getirilmesi ve diğer spesifikasyonların uygunluğunun sağlanması konusunda da gerekli bilgilendirmeleri yapmaktadır. Diğer spesifikasyonlar, müşteri veya çeviri hizmeti veren kurumların spesifikasyonları; diğer endüstriyel standartlar, kılavuzlar ve yasalar olabilir.
ISO 17100, çeviri hizmetlerin insan, teknik ve teknolojik kaynaklarının en doğru şekilde kullanımı ile ilgili çok önemli bir yol haritası niteliğindedir. Son olarak ISO 17100, çeviri hizmeti talep eden müşterilerden gelen bilgilerin korunması konusunda da açıklamalar içermektedir.
Şu iki çeviri hizmetinin ISO 17100 kapsamı dışında kaldığını belirtmekte fayda var:
- Makine / bilgisayar çevirileri sonucunda elde edilen ham çeviri çalışmaları
- Sözlü çeviriler
ISO 17100 standardının maddelerini şöyle sıralayabiliriz:
Önsöz
Giriş
1 Kapsam
2 Terimler ve tanımlar
2.1 Çeviri ve çeviri hizmetleriyle ilgili kavramlar
2.2 Çeviri iş akışı ve teknolojiyle ilgili kavramlar
2.3 Dil ve içerikle ilgili kavramlar
2.4 Çeviri hizmetlerine dahil olan kişilerle ilgili kavramlar
2.5 Çeviri hizmet sürecinin kontrolüne ilişkin kavramlar
3 Kaynaklar
3.1 İnsan kaynakları
3.2 Teknik ve teknolojik kaynaklar
4 Ön üretim süreçleri ve faaliyetler
4.1 Genel
4.2 Araştırma ve fizibilite
4.3 Teklif
4.4 Müşteri – Çeviri hizmeti sağlayıcısı sözleşmesi
4.5 Proje ile ilgili müşteri bilgilerinin kullanılması
4.6 Proje hazırlama
5 Üretim süreci
5.1 Genel
5.2 Çeviri hizmeti proje yönetimi
5.3 Çeviri süreci
6 Üretim sonrası süreçler
6.1 Geri bildirim
6.2 Kapanış yönetimi
Ek A: ISO 17100 Çeviri iş akışı
Ek B: Sözleşmeler ve proje özellikleri
Ek C: Proje kaydı ve raporlama
Ek D: Üretim öncesi görevler
Ek E: Çeviri teknolojisi
Ek F: Kapsamlı olmayan katma değerli hizmetler listesi
ISO 17100 Ne İşe Yarar?
Günümüzde birçok alanda çeviri çalışmaları yapılmaktadır. Kitaplar, akademik çalışmalar, edebi eserler, bilimsel yayınlar, makaleler ve daha birçok yazılı metin için kaliteli, güvenilir ve anlaşılır tercüme hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Yabancı dil bilgisinin yanı sıra tercümanlık bilgisi ve tecrübesi gerektiren bu hizmetler, tüm dilleri ve ülkeleri ilgilendiren ortak bir konudur. Bu nedenle ISO 17100 standardı yayınlanarak çeviri hizmetleriyle ilgili genel bir çerçeve çizilmiştir.
ISO 17100 standardına uygun olarak gerçekleştirilen çeviri çalışmaları, her şeyden önce müşteri memnuniyetini sağlamaktadır. Standart bilgi gizliliği ve veri koruma konusunda da yönlendirmeler yaptığından ISO 17100’e uyumlu çeviri hizmetleri sürecinde bu konuda herhangi bir mağduriyet de yaşanmamaktadır. Standarda uygun şekilde tamamlanan çalışmalar, çevrilen metinlerin müşterilere içeriği kadar şekil olarak da doğru ve başarılı bir sunumla aktarılmasını; orijinal metnin anlamının bozulmadan ve kaybedilmeden anlaşılır bir şekilde tercüme edilmesini sağlar.
ISO 17100’e uygun çeviriler yapan kuruluşlar, rakipleri karşısında da büyük bir avantaj elde etmektedir. Zira, müşteriler her zaman bu standardı uygulayan ve çalışmalarını standarda uygun şekilde yaptığını belgeleyen kuruluşlar ile çalışmayı tercih etmektedir. Ayrıca, günümüzde birçok uluslararası ihalede ISO 17100’ün şartnamelerde olmazsa olmaz bir kriter olduğunu belirtmekte fayda var. ISO 17100 belgeli kuruluşlar bu hususta da avantaj elde etmektedir.
ISO 17100 Belgesi Nasıl Alınır?
ISO 17100 sertifikası / belgesi almak isteyen kuruluşlar (çeviri büroları vs) öncelikle konuyla ilgili bazı bilgilendirme eğitimleri ve sonrasında danışmanlık hizmeti almalıdır. Bu eğitimlerde standardın gereklilikleri, içeriği, önemi, faydaları ve sertifikasyon süreci anlatılmaktadır. Daha sonra kuruluş bünyesinde Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi’nin gerekliliklerine uygun değişiklikler, düzeltmeler ve iyileştirilmeler yapılabilmektedir. Bu çalışmalar sonucunda ISO 17100 için gerekli dokümantasyon ve yönetim altyapısı oluşturulabilmektedir.
ISO 17100 konusunda kuruluş içerisindeki gerekli hazırlıklar tamamlandıktan sonra iç denetimler ve gözden geçirme toplantıları yapılabilmektedir. Daha sonra ise sertifikasyon başvurusu yapılmaktadır. Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi ile ilgili üçüncü taraf akredite belgelendirme kuruluşları ile görüşmeler gerçekleştirilerek bir denetim planlanır ve daha sonra firma denetimi yapılır. Denetimlerden başarıyla geçen firmalar ISO 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi Belgesi almaya hak kazanır.
EN 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi İle İlgili Diğer Hususlar
Tercüme hizmetleri sektörü, yasal düzenlemelerin kolayca uygulandığı bir alan değildir. Bundan dolayı müşteriler bu hizmeti veren firmaların ne derece yetkin olduklarını ve ne derece kaliteli hizmet verdikleri konusunda tereddüt duyabilmektedirler. Bu da onların kolay seçim yapmalarını engellemektedir. Bu kapsamda; EN 17100 Tercüme hizmetleri Yönetim Sistemi Belgesi’ne sahip olan tercüme firmaları, bu açıdan müşteriler nezdinde uluslararası bir güven oluşturmuş olmaktadır.
Bir tercüme çalışmasının kaliteli olması demek, tercümenin hatasız olması ve orijinal metindeki anlamını değiştirmeden korumuş olması demektir. Bu belgeye sahip firmalar, verdikleri hizmetin kusursuz olduğuna müşterilerini bu şekilde inandırabilirler. Tercüme firmaları için verimli çalışmak, performansa odaklı olmak ve sürdürülebilir bir başarı elde etmek, ancak EN 17100 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi sayesinde olabilmektedir.