- EYÜP / İSTANBUL - TR
- Çalışma Saatleri : 08:30 - 18:00
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi
ISO 22483, Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi standardıdır ve turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin hizmet kalitesini arttırmak için uygulayabilecekleri bir yönetim sistemidir. Bu belge, turizm işletmelerinin turizm hizmetleri sunarken müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamak ve müşteri memnuniyetini arttırmak için belirlenmiş bir dizi gereksinimi karşılamalarını sağlar.
ISO 22483 sertifikası, turizm sektöründe faaliyet gösteren her türlü işletmeye verilebilir, örneğin otel ve konaklama işletmeleri, seyahat acenteleri, tur operatörleri, restoranlar ve benzeri işletmeler. Bu belge, bir işletmenin kalite yönetim sistemini oluşturmak, uygulamak, sürdürmek ve geliştirmek için bir çerçeve sağlar.
ISO 22483 belgesine sahip olmak, bir işletmenin turizm sektöründe daha rekabetçi olmasına yardımcı olabilir ve müşteri memnuniyetini artırarak işletmenin itibarını güçlendirebilir. Ayrıca, belgenin sahibi işletmenin faaliyetlerinin kalitesini artırarak müşteri şikayetlerini azaltabilir ve müşterilerin işletme hakkındaki güvenini artırabilir.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Temel Gereksinimleri
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi standardı, turizm işletmelerinin müşteri memnuniyetini artırmak için belirlenmiş bir dizi gereksinimi karşılamalarını sağlar. Bu gereksinimler, aşağıdaki gibi temel alanlarda bulunur:
- İşletme Yönetimi: İşletmenin amaç ve hedeflerinin belirlenmesi, planlama, izleme ve ölçme süreçlerinin yönetimi, kaynakların yönetimi ve işletme performansının değerlendirilmesi gibi süreçlerin yönetimini kapsar.
- Müşteri Odaklılık: Müşterilerin ihtiyaçlarına yönelik hizmetlerin sağlanması, müşteri geri bildirimlerinin değerlendirilmesi ve müşteri memnuniyetinin sürekli olarak ölçülmesi ve iyileştirilmesi için gerekli olan süreçleri kapsar.
- İnsan Kaynakları Yönetimi: İşletmenin insan kaynakları yönetimine ilişkin süreçleri kapsar. Bu, işletmenin personel planlaması, eğitim ve geliştirme, işe alım, çalışanların performans yönetimi ve motivasyonu gibi süreçleri içerir.
- İşletme Süreçleri: İşletmenin turizm hizmetleri sunumunda kullandığı süreçlerin yönetimini kapsar. Bu, turizm hizmetlerinin sağlanması, müşteri ilişkileri yönetimi, tedarik zinciri yönetimi ve risk yönetimi gibi süreçleri içerir.
- Kaynak Yönetimi: İşletmenin turizm hizmetleri sunmak için kullandığı kaynakların yönetimini kapsar. Bu, turizm hizmetleri sunmak için kullanılan ekipman, tesisler, ulaşım ve enerji gibi kaynakların yönetimini içerir.
ISO 22483 belgesi için gereksinimler, yukarıda belirtilen temel alanlarda yer alan süreç ve uygulamaları kapsar ve işletmelerin bu süreçleri yönetmek ve geliştirmek için belirlenmiş standartlara uymalarını gerektirir.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Nasıl Alınır?
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
- Başvuru: İşletme, belge almak istediği belgelendirme kuruluşuna başvurmalıdır. Başvuru sırasında, belgelendirme kuruluşu işletmenin uyguladığı turizm hizmetleri yönetim sistemini değerlendirmek için gerekli bilgi ve belgeleri talep edecektir.
- Değerlendirme: Belgelendirme kuruluşu, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemini değerlendirmek için bir değerlendirme planı hazırlar. Bu plan, işletmenin faaliyetlerini, süreçlerini ve kaynaklarını değerlendirecek bir takımın atayarak yapılabilir. Değerlendirme sırasında, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi, ISO 22483 standardına uygunluğu açısından incelenir.
- Raporlama: Değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra, belgelendirme kuruluşu bir rapor hazırlar. Bu raporda, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sisteminin ISO 22483 standardına uygunluğu belirtilir ve işletmenin iyileştirme önerileri alır.
- Sertifikasyon: Belgelendirme kuruluşu, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sisteminin ISO 22483 standardına uygunluğunu onaylayan bir sertifika verir. Bu sertifika, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sisteminin standartlara uygun olduğunu gösterir ve uluslararası düzeyde tanınır.
- Yenileme: ISO 22483 sertifikası, belirli bir süre için geçerlidir ve belgelendirme kuruluşu, belirli aralıklarla işletmenin turizm hizmetleri yönetim sisteminin yeniden değerlendirilmesi için bir takım atar. Bu, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sisteminin ISO 22483 standardına uygunluğunun sürdürülebilirliğini sağlamak için yapılır.
ISO 22483 belgesi almak, işletmenin turizm sektöründe daha rekabetçi olmasına yardımcı olabilir ve müşteri memnuniyetini artırarak işletmenin itibarını güçlendirebilir.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Standardı Maddeleri
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi standardı, turizm işletmelerinin müşteri memnuniyetini artırmak için belirlenmiş bir dizi gereksinimi içermektedir. Bu gereksinimler, aşağıdaki gibi temel alanlarda belirlenmiş maddelerden oluşmaktadır:
- Kapsam: Bu madde, standardın kapsamını belirler ve turizm hizmetleri yönetim sisteminin neleri kapsaması gerektiğini açıklar.
- Normatif referanslar: Bu madde, ISO 22483 standardının referans aldığı diğer standartları ve dokümanları belirler.
- Terimler ve tanımlar: Bu madde, ISO 22483 standardında kullanılan terimleri ve tanımları açıklar.
- Turizm hizmetleri yönetim sistemi: Bu madde, turizm hizmetleri yönetim sisteminin genel prensiplerini belirler ve işletmelerin bu prensiplere nasıl uyum sağlayabileceğini açıklar.
- Yönetim yükümlülükleri: Bu madde, işletme yönetiminin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusundaki yükümlülüklerini belirler ve yönetimin sistemi etkin bir şekilde uygulayabilmesi için gereken süreçleri açıklar.
- Planlama: Bu madde, turizm hizmetleri yönetim sistemi için planlama sürecini belirler ve işletmenin hizmet kalitesini artırmak için gerekli planlama süreçlerini açıklar.
- Destek: Bu madde, turizm hizmetleri yönetim sistemi için gereken destek süreçlerini belirler ve işletmenin sistemini etkin bir şekilde uygulamasına yardımcı olacak kaynakları açıklar.
- İşletme faaliyetleri: Bu madde, turizm hizmetleri yönetim sistemi için gereken işletme faaliyetlerini belirler ve işletmenin hizmet kalitesini artırmak için gerekli süreçleri açıklar.
- Performans değerlendirmesi: Bu madde, turizm hizmetleri yönetim sistemi için performans değerlendirme sürecini belirler ve işletmenin hizmet kalitesini sürekli olarak ölçmesi ve iyileştirmesi için gereken süreçleri açıklar.
- İyileştirme: Bu madde, turizm hizmetleri yönetim sistemi için sürekli iyileştirme sürecini belirler ve işletmenin hizmet kalitesini artırmak için gereken süreçleri açıklar.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Denetim Şartları
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi için belgelendirme kuruluşları, belirli denetim şartlarına uymalıdır. Bu denetim şartları, belgelendirme kuruluşlarının ISO 22483 standardına uygunluğu değerlendirmelerini ve işletmelerin belgelendirme sürecini etkin bir şekilde yönetmelerini sağlar. Aşağıdaki denetim şartları bulunur:
- Denetim Planı: Belgelendirme Kuruluşları, İşletmenin Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemini Değerlendirmek İçin Bir Denetim Planı Hazırlamalıdır. Bu Plan, İşletmenin Faaliyetlerini, Süreçlerini Ve Kaynaklarını Değerlendirecek Bir Takımın Atayarak Yapılabilir.
- Denetim Süresi: Denetim Süresi, İşletmenin Büyüklüğüne, Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi Kapsamına Ve Diğer Faktörlere Bağlı Olarak Değişebilir. Denetim Süresi, İşletmenin Turizm Hizmetleri Yönetim Sisteminin Standartlara Uygunluğunu Değerlendirmek İçin Yeterli Zamanı Sağlamalıdır.
- Değerlendirme Kapsamı: Denetim Kapsamı, İşletmenin Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi Kapsamını Ve Belirli Bir Değerlendirme Sürecinde Hangi Süreçlerin, Faaliyetlerin Ve Kaynakların Değerlendirileceğini Belirler.
- Denetim Ekibi: Belgelendirme Kuruluşu, Denetim Ekibini Belirler Ve Denetim Ekibi Üyeleri, İşletmenin Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi Hakkında Yeterli Bilgi Ve Deneyime Sahip Olmalıdır.
- Denetim Raporu: Denetim Süreci Tamamlandıktan Sonra, Belgelendirme Kuruluşu Bir Denetim Raporu Hazırlar. Bu Raporda, İşletmenin Turizm Hizmetleri Yönetim Sisteminin ISO 22483 Standardına Uygunluğu Belirtilir Ve İşletmenin İyileştirme Önerileri Alır.
- Sertifika: İşletme Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi, ISO 22483 Standardına Uygunluğu Belirlenir Ve İşletme, Belgelendirme Kuruluşundan Sertifika Alır. Sertifika, İşletmenin Turizm Hizmetleri Yönetim Sisteminin Standartlara Uygun Olduğunu Gösterir Ve Uluslararası Düzeyde Tanınır.
Belgelendirme kuruluşları, belgelendirme sürecinde tarafsız ve bağımsız olmalıdır. İşletmeler, belgelendirme kuruluşunun denetim şartlarını karşılayarak ISO 22483 belgesini alabilirler.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Dökümantasyon Şartları
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi için belgelendirme sürecinde dökümantasyon şartları da bulunmaktadır. Bu şartlar, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi belgesini almak için gerekli olan belge ve dokümanları hazırlamasını sağlar. Aşağıdaki dökümantasyon şartları bulunur:
- Kılavuzlar ve Prosedürler: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili kılavuzlar ve prosedürler hazırlamalıdır. Bu dokümanlar, turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili süreçleri, yöntemleri ve prosedürleri açıklar.
- Politika ve Stratejiler: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi için politika ve stratejiler belirlemelidir. Bu dokümanlar, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusundaki taahhütlerini, hedeflerini ve stratejilerini açıklar.
- İşletme Belgeleri: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili işletme belgeleri hazırlamalıdır. Bu belgeler, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili süreçleri ve prosedürleri uygulamak için gerekli olan bilgileri içerir.
- İç Denetim Dokümanları: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi için iç denetim dokümanları hazırlamalıdır. Bu dokümanlar, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusundaki performansını ölçmek için gerekli olan iç denetim süreçlerini açıklar.
- Eğitim Dokümanları: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili eğitim dokümanları hazırlamalıdır. Bu dokümanlar, işletme personelinin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
- Dış Kaynaklı Belgeler: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili dış kaynaklı belgeleri saklamalıdır. Bu belgeler, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili tedarikçi belgeleri, müşteri sözleşmeleri, yasal düzenlemeler ve diğer dış kaynaklı dokümanları içerir.
ISO 22483 belgesi almak için işletme, belgelendirme kuruluşunun dökümantasyon şartlarını karşılamalıdır. İşletmeler, gerekli belgeleri hazırlayarak turizm hizmetleri belgesi için başvuru yapabilmektedir.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Danışmanlık
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi almak isteyen işletmeler, belgelendirme sürecinde profesyonel bir danışmanlık hizmeti alabilirler. Turizm hizmetleri yönetim sistemi danışmanları, işletmelere ISO 22483 standardı kapsamında gerekli olan dökümantasyonu hazırlama, turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda personel eğitimi verme, iç denetim sürecini yürütme ve belgelendirme sürecine hazırlık gibi konularda destek sağlayabilirler.
ISO 22483 belgesi danışmanlık hizmetleri şunları içerebilir:
- ISO 22483 standardı hakkında bilgi verme: Danışmanlar, işletmelerin ISO 22483 standardı hakkında bilgi sahibi olmalarına yardımcı olurlar. Bu standart, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili gereksinimlerini belirler ve belgelendirme süreci için gerekli olan adımları açıklar.
- Belge Hazırlama: Danışmanlar, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi için gerekli olan belgeleri hazırlamalarına yardımcı olurlar. Bu belgeler, politika, prosedür, talimat ve formları içerebilir.
- Personel Eğitimi: Danışmanlar, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda personel eğitimlerine yardımcı olurlar. Bu eğitimler, işletme personelinin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
- İç Denetim Süreci: Danışmanlar, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi için iç denetim sürecini yürütmesine yardımcı olurlar. Bu süreç, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili performansını ölçmek ve geliştirmek için gerekli olan bir süreçtir.
- Belgelendirme Sürecine Hazırlık: Danışmanlar, işletmelerin belgelendirme sürecine hazırlık yapmalarına yardımcı olurlar. Bu süreç, belgelendirme kuruluşunun işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili olarak yapacağı denetimleri başarıyla tamamlamak için gerekli olan bir süreçtir.
ISO 22483 belgesi danışmanlık hizmetleri, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda gereksinimleri doğru bir şekilde anlamalarına ve belgelendirme sürecine hazırlıklı olmalarına yardımcı olabilir.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Eğitimi
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi almak isteyen işletmeler, belgelendirme sürecine hazırlanmak için ISO 22483 eğitimi alabilirler. Bu eğitim, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda bilgi sahibi olmalarına ve belgelendirme sürecine hazırlıklı olmalarına yardımcı olur.
ISO 22483 eğitimi şunları içerebilir:
- ISO 22483 standardı hakkında bilgi: Eğitim, ISO 22483 standardı hakkında temel bilgi ve anlayış sağlar. Bu standardın gereksinimleri, turizm hizmetleri yönetim sistemi kapsamındaki faaliyetleri ve belgelendirme sürecine hazırlık konularını içerir.
- Turizm hizmetleri yönetim sistemi belgesinin faydaları: Eğitim, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi belgesinin faydalarını anlamasına yardımcı olur. Bu belge, müşteri memnuniyetini artırmak, işletmenin verimliliğini artırmak ve işletmenin sürdürülebilirliğini sağlamak için faydalıdır.
- Belge Hazırlama: Eğitim, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi için gerekli olan belgeleri hazırlamalarına yardımcı olur. Bu belgeler, politika, prosedür, talimat ve formları içerebilir.
- İç Denetim Süreci: Eğitim, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi için iç denetim sürecini yürütmesine yardımcı olur. Bu süreç, işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili performansını ölçmek ve geliştirmek için gerekli olan bir süreçtir.
- Belgelendirme Sürecine Hazırlık: Eğitim, işletmelerin belgelendirme sürecine hazırlık yapmalarına yardımcı olur. Bu süreç, belgelendirme kuruluşunun işletmenin turizm hizmetleri yönetim sistemi ile ilgili olarak yapacağı denetimleri başarıyla tamamlamak için gerekli olan bir süreçtir.
ISO 22483 eğitimi, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur ve belgelendirme sürecine hazırlıklı olmalarını sağlar.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Süresi Ve Yenileme
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi, belgelendirme kuruluşu tarafından belirlenen bir süre için verilir. Bu süre, genellikle üç yıldır.
Belgenin süresi dolmadan önce, işletme belgelendirme kuruluşuna başvurarak belgenin yenilenmesi için gereken adımları atmalıdır. Belgenin yenilenmesi, belgelendirme kuruluşunun işletmeyi tekrar denetlemesi ve belgenin hala gerekli standartları karşıladığını onaylaması gerektirir.
ISO 22483 belgesinin yenilenmesi için aşağıdaki adımlar izlenir:
- Belgelendirme Kuruluşuna Başvuru: İşletme, belgenin yenilenmesi için belgelendirme kuruluşuna başvurur. Başvuru, belgenin yenileme tarihinden önce en az 3 ay önce yapılmalıdır.
- Belgelendirme Kuruluşunun Değerlendirmesi: Belge yenileme süreci, belgelendirme kuruluşunun işletmeyi tekrar denetlemesi ve belgenin hala gerekli standartları karşıladığını onaylaması gerektirir.
- Yenilenmiş Belgenin Verilmesi: İşletme, belgelendirme kuruluşu tarafından yenilenmiş belge verilmesi durumunda, yeni belgeyi alacaktır. Yenilenmiş belge, genellikle ilk belgenin verildiği tarihten itibaren üç yıl için verilir.
İşletme, belgenin yenilenmesi sürecinde gerekli değişiklikleri yaparak, belgenin yenilenmesi için gereken adımları atmalıdır. Belge yenileme süreci, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi konusundaki performansını yeniden değerlendirmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olur.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Maliyeti
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesinin maliyeti, işletmenin büyüklüğüne, karmaşıklığına ve belgeyi almaya yönelik hazırlık durumuna göre değişebilir. Ayrıca, belgelendirme kuruluşunun maliyetleri, danışmanlık hizmetleri ve eğitimler gibi ek maliyetler de belgenin toplam maliyetini etkiler.
ISO 22483 belgesi için ödenebilecek maliyetler şunları içerebilir:
- Belgelendirme Kuruluşunun Maliyetleri: ISO 22483 belgesi almak isteyen işletmeler, belgelendirme kuruluşuna ödeme yapmak zorundadır. Belge alım ücreti, belgelendirme kuruluşunun işletmeyi denetleme, belge sürecini yönetme ve belgenin verilmesi gibi hizmetleri kapsar.
- Hazırlık Maliyetleri: ISO 22483 belgesi almak isteyen işletmeler, belge için gerekli hazırlık çalışmaları için ek maliyetler ödeyebilir. Bu çalışmalar, dökümantasyon hazırlama, iç denetim süreci yürütme ve personel eğitimleri gibi süreçleri kapsar.
- Danışmanlık Hizmetleri: İşletme, turizm hizmetleri yönetim sistemi danışmanlık hizmetleri alarak belge alımı için hazırlık maliyetlerini azaltabilir. Ancak, danışmanlık hizmetleri ek maliyetler getirebilir.
- Eğitim Maliyetleri: İşletme, ISO 22483 eğitimi alarak belge alımı için hazırlık maliyetlerini azaltabilir. Ancak, eğitim maliyetleri de ek maliyetler getirir.
ISO 22483 belgesi alımı için ödenecek maliyetler, belgelendirme kuruluşunun belirleyeceği fiyatlandırma politikasına bağlı olarak değişebilir. Ancak, işletmelerin belge alımı için ödeme yapmadan önce, belge alımı için tüm maliyetleri öğrenmeleri ve bütçelerini belirlemeleri önerilir.
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Belgesi Faydaları
ISO 22483 Turizm Hizmetleri Yönetim Sistemi belgesi, turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için birçok fayda sağlar. Bu faydalar şunlardır:
- Müşteri Memnuniyeti: ISO 22483 belgesi, müşteri memnuniyetini artırmak için gereken adımları tanımlar. İşletmeler, müşterilerine kaliteli turizm hizmetleri sunarak müşteri memnuniyetini artırabilirler.
- Verimlilik ve Performans: ISO 22483 belgesi, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi kapsamında faaliyetlerini değerlendirmelerine ve performanslarını ölçmelerine yardımcı olur. Bu sayede işletmeler, verimliliklerini artırarak maliyetlerini azaltabilirler.
- İmaj ve Rekabet: ISO 22483 belgesi, işletmelerin imajını ve rekabet gücünü artırır. Bu belge, işletmelerin turizm sektöründe güvenilir bir işletme olduğunu gösterir ve müşterilerin güvenini kazanmasına yardımcı olur.
- Sürdürülebilirlik: ISO 22483 belgesi, işletmelerin turizm faaliyetlerini sürdürülebilir bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur. Bu belge, işletmelerin çevresel ve sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur.
- Yönetim ve Planlama: ISO 22483 belgesi, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi kapsamında işletme yönetimi ve planlama konusunda gelişim sağlamalarına yardımcı olur. Bu sayede işletmeler, daha etkili ve verimli bir şekilde yönetilir ve geleceğe yönelik planlama yapabilirler.
- İşletme İçi İletişim: ISO 22483 belgesi, işletmelerin iç iletişimini artırır. Bu belge, işletmelerin turizm hizmetleri yönetim sistemi hakkında tüm personelinin bilgilendirilmesini sağlar ve işletmenin hedefleri ve stratejileri konusunda birlikte hareket etmelerini sağlar.
ISO 22483 belgesi, turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin kaliteli turizm hizmetleri sunmalarına yardımcı olur ve müşteri memnuniyetini artırır. Ayrıca, işletmelerin verimliliklerini artırır, rekabet güçlerini artırır ve çevresel ve sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olur.